Örnek Lider Nasıl Olunur?

followershipYakında bir çocuğumuz olacak ve hayatımızın farklı bir evresine giriş yapacağız. Bu bölümün önceki bölümden çok daha keyifli, çok daha süprizlere gebe bir bölüm olacağına şüphe yok. Eşim ve benim anne, baba olmak ile ilgili okuduğu tüm yazılarda, izlediği tüm videolarda neredeyse tek bir ortak nokta var. Çocuğunuza örnek olmak.

Bu konuyu sürekli düşünüyorum. Aslında çok doğru bir tespit. Birisine şunu yapma, böyle yap dediğinizde o kişinin davranışlarını değiştiremiyorsunuz. Sadece anlık olarak o kişiyi uyarmış oluyorsunuz. Üstelik o kişi sanki ayıbı olduğunu düşünebiliyor. Oysa ortada ne bir ayıp, ne de ayıbını o kişinin yüzüne vurmak isteyen birisi var. Sadece o kişinin bir işin nasıl yapılacağını söyleme şekli böyle.

Gelelim iş hayatı ve aile içindeki eğitimin kesiştiği noktaya. Basit ve genel bir örneği ele almak sanırım konuyu herkesin rahatça anlaması için kolay olacak. Bir düşünün babanız size sıgara içmenin ne kadar kötü bir şey olduğunu söylüyor ama sonra balkona çıkıp bir sıgara yakıyor. Örnek aldığı rol modele güven sarsılır mı siz düşünün. Aynı şekilde örneği iş hayatına taşıyalım. Her işin nasıl yapılması gerektiğini, doğrusunun böyle böyle yapıldığını anlatan bir yönetici odasında herkes ofiste iken yakıyor bir sıgara ve içmeye başlıyor. Artık o yönetcinin size söylediklerinin bir anlamı var mı? Ona olan güveniniz sarsılmaz mı? Size doğru anlattıklarının aslında kendi doğrusu olmadığı, bir kitaptan okuduğu kendi düşüncesi gibi aktardığı şeylerdir diye düşünmez misiniz? Çünkü bu kişi size ofiste sıgara içilmeyeceğini söyleyen kişi.

Örnek bir lider olmanın en önemli özelliği, söylenenlerle yapılan eylemlerin birbirini tutmasıdır. Bu durum aile içi eğitimde de geçerli, sizin söylediğiniz değil, davranışlarınız birincil etki bırakıyor.

Öyleyse örnek lider olmak için yapılması gereken en temel şeyin, söylenenle yapılan eylemlerin uyum içinde olduğunu hep hatırlayalım. Bu yazıda örnek lider olmanın en temel şartını size söyledim. Her ortam, her toplum kendi özelliklerine göre bir lider profili belirleyebilir. O yüzden hiçbir zaman lideri, kılık kıyafetine bakan, saçını tarayan veya düzgün konuşan biri olarak tanımlamıyorum. Özü sözü bir olan insanların en yakın çevrelerinde lider olarak görülmesinin en temek sebebinin bu olduğunu unutmayın. Hep hatırlayın.
Görsel kaynak: http://www.wheel.ie/leadership

Her Şeye Yetememek

fe-familyBu yazıyı yıllık iznimi tatil için kullandığım Antalya’dan yazıyorum. Yıllık izin kullanmayalı 2.5 yıldan fazla olmuş. Baltayı bilemeyi unuttuğumu sanmayın, insan sürekli sevdiği işi yapınca fazla tatil ihtiyacı duymuyor. Zaten iş için yaptığım gezilerde küçük kaçamaklarla bu tatil ihtiyacımı bastırıyorum. Ancak düşünmek için bol vaktim olunca bir şeyler karalamak ve bunları geleceğe notlar olarak düşmenin iyi olacağını düşündüm. Bu notları sizlerle de paylaşıyorum.

Normal bir günüm, sabah erken kalkarak başlıyor. 5.30 – 6.00 gibi uyanır,  biraz spor yapar sonra ofisa gitmek için yola çıkarım. İstanbul’da vakti yolda öldürmek istemiyorsanız bu saatlerde uyanmanızı şiddetle tavsiye ederim. Günde 3 saat, yılda tamı tamına 20 GÜN – 1 AY size kalıyor. Hesapladım, siz de hesaplayabilirsiniz. Sabah ofise geldiğimde ilk iş biraz günü planlamak olur. Bazen bunu kaçırdığım anlar oluyor ama haftalık ve günlük planlar, günün verimli geçmesi için çok önemli. Sonra biraz haberlere bakıyorum, borsa, dünya, siyaset, ekonomi, para işleri. Sonra zaten mesai başlıyor ve işlere koyuluyorum.

Akşam saat 8.30 – 9.00 gibi ofisten çıkıyorum (elbette bazen istisnalarım oluyor) Yine trafikte vakit harcamıyor, ofiste bu vakti değerlendiriyorum. Akşam vakit ve fırsat varsa kitap okuyorum. Bu konuda baya ısrarcıyım, gördüğüm ve okumak istediğim kitapları alır yatağımın baş ucuna koyarım. Vakit buldukça okurum, elbette okumadığım beni bekleyen kitapları üst üste koyunca küçük bir tepe oluyor. Sevgili eşim Rukiye zaman zaman bunları kaldırıp evdeki ofisime götürse de ben fark ettiğim zaman bunları geri yatak odasına getiririm. Gözümün önünde olduğunda okumam gerektiğini hatırlar kendime psikolojik baskı uygularım. İşe de yarar, tavsiye ederim.

Her Şeye Yetmeyi İstiyor Muyum?

Düzenli bir insanın ömrü sabah ve akşamlar arasında devam ediyor. Sizin de yapmanız gereken çok fazla iş var. Bunlara yetişmeniz lazım. Mesela sabah okuduğum haberler, siyaseti ele alalım. Her Türkiye vatandaşı (diğer ülkelerde de öyle) memleketi kurtaracak fikirlere sahip. Keşke bir fırsat verseler, dediğimi yapsalar memleket düzlüğe çıkacak demiyen insan yok gibi. Çevrenizde de fikirlerini söyleyenler vardır. Eminim vardır. Şimdi siyaseti okumak, anlamak ve gidişatı çözmek için oldukça derin bilgilere haiz olmak gerekir. Bunun üniversitelerde anabilim dalı olduğunu unutmayalım, o zaman o işi iş olarak yapanlara bırakmayı tercih ediyorum. Siyasetle ilgili konuşmalarda fazla derine girmiyorum. Elbette okuyorum, tarihe merak duyuyorum ama tartışmalara girmiyor, körü körüne siyaset yaparak vaktimi öldürmüyor, anlamız, bir kazanımımız olmayacak tartışmalara girmiyorum. Bazen eğlenmek için girdiğim de doğrudur 🙂

Peki sabah okuduğum dünya, ekonomi, para konularına ne demeli? İnsan bu işlere kendini kaptırdımı sonu gelmiyor. Hele ki para konusunda. Riski biraz artırıp biraz da parayı ortaya koyduğunuzda bütün gününüzü alacak para kazanma yöntemleri var. Bunlardan birisi elbette borsa, birisi forex, birisi de yatırım fonları. Bütün gün ekran başında oturup bu işleri takip eden arkadaşlarım var. Yani bu bir iş. Bunu iş olarak yaptığında tüm zamanını buna ayırman lazım. Ayırmazsan kazandığın para bankada faizin getirdiğinden fazla olmayabiliyor, tecrübeyle sabit. O zaman ne yapıyorum? Bunu da o işin uzmanlarına bırakıyorum. Yani o işleri anlayacak, ne olup bittiğini görecek kadar takip ediyorum sonrası o işi yapanlara güvenmeye kalıyor. Bu durum son yıllarda böyle. Bir dönem çok vakit harcadım, şimdi ise o işlerden de zaman biriktiriyorum.

Yönetici olmak çok ince bir çizgi. Ekibindeki işini yapamayan kişilerin işini yaparken kendinizi buluyorsanız bilin ki doğru bir yönetim tarzını uygulamıyorsunuz. Ekip arkadaşlarınızı iyi seçmeli, o işte ona güvenmeli ve o işi ona bırakmalısınız. Her şeye yetmek mümkün değil. O yüzden işi delege etmeli ve yöneticinin yapacağı en iyi şeyi yapmalısınız. Onları motive etmeli ve desteklemelisiniz. Takibi de elden bırakmadan. Yani her şeyi ben yapmak istemiyorum. Zaten işim de değil.

O yüzden bir alanda uzmanlaşmış insanları işe almayı, o işte eğitim almış ve tecrübe edinmiş kişilere işleri emanet etmeyi tercih ediyorum. Siyaseti siyasetçilere, ekonomiyi ekomistlere, borsayı borsacılara emanet ediyorum. Yine yönetici gibi gözlerim üzerlerinde, doğruyu yapıp yapmadıklarını anlayacak kadar takipte olmak gerekiyor.

Bunu anlamak uzun zaman aldı.

Elbette bu durumu anlamak benim 10-15 senemi almıştır. Sizin daha fazla almasın diye bu tecrübemi paylaşıyorum. Bir dönem işler yetişsin diye her işe koşturan Faruk, artık işleri delege etmenin önemini kavramış durumda. Sadece işteki işleri değil, hayatımdaki diğer işleri de delege etmek gerekiyor. İş başa düşmediği sürece başkasının işine karışmamayı tercih ediyorum.

Peki bunları delege edince ne oluyor? Size sevdiğiniz şeyleri yapmak, ailenizle daha uzun vakit geçirmek için zaman kalıyor. Heleki benim gibi hırsları olan, hedeflerini yıl yıl koyup onların peşinden koşan ve koşmak isteyen biri için bunun ne kadar önemli olduğunu anlamak zor olmasa gerek.

O yüzden her işe yetmeye çalışmayın. Doğru hedefleri koyun ve o hedefe ulaşmak için sadece ne gerekiyorsa onu yapın.

.

Görsel: http://www.dreaminterpretation.co/imgs/dream-interpretation-crowded-family_456x0.jpg

Etik Değerler Üzerine

Hayatta herkesin bazı değerleri olması gerektiğine inanırım. Kişi bu değerlerini ailesinden, çevresindeki yakın arkadaşlarından ya da dini inanışından alabilir. Bunda bir sınırlama olduğunu düşünmüyorum. Zaten insanın değer yargıları çevresinde gördükleri, yaşadıkları ile şekillenir.

Uzun zamandan beri sahip olduğum, takip etmek istediğim değerleri yazılı hale getirmek istemişimdir. Bu değerleri yazılı hale getirdiğimde karar verirken zor durumda kaldığım anlarda başvurabileceğim bir kaynak olarak görürüm. Değerlerimle ilgili bazı notlarımı aşağıda paylaşıyorum. Bu değerlerin gördüklerimle, yaşadıklarımla zamanla değişeceğini, gelişeceğini düşünüyorum. Siz de buradan yola çıkarak kendinizde olmasını istediğiniz değerleri sıralayabilirsiniz. Çok işe yarayacağını yıllar sonra siz de göreceksiniz.

Dürüst Olmak
Her konuda herkese dürüst olmak. Ailemize, eşimize, ekip arkadaşlarımıza, devlete, insanlığa dürüst olmak. Sonuçları her ne olursa olsun, doğru, dürüstçe olduğuna inandığım tüm görüşleri rahatça paylaşabilmek.

İyi Olmak
Her durumda aklından iyiyi geçirmek. Her daim kendim ve başkaları için iyi sonuçlar düşünmek.

Girişimci Olana Değer Vermek
Her daim girişimci ruhları desteklemek. Girişimci olmak.

Açık Fikirli Olmak
Geçmişte öğrendiklerimin gelecekte öğreneceklerimin önüne geçmemesi için açık fikirli olmak. Sürekli öğrenmeye inanmak.

Sorgulayıcı Düşünce Yapısına Sahip Olmak
Her zaman her konuda neden sonuç ilişkisini sürekli kendime sorarak bir işin nasıl yapıldığını anlamak. Çevremdeki insanların da her konuyu sorgulayarak doğruyu bulmalarına yardımcı olmak.

Yardımsever Olmak
Kazandıklarını, eldekileri paylaşmasını bilmek. Paylaşmanın mutluluğu artırıcı bir unsur olduğunu hep hatırlamak. Yardım etmek kadar herhangi bir konuda gelen yardım taleplerine açık olmak.

Kendine Güvenli Olmak
Her şart ve durumda kendine güvenmek.

İşbirliğine Açık Olmak
Her türlü iş birliğine açık olmak.

Lider Olmak
Çevrem ve toplum için liderlik etmek, liderlere uygun davranışlar sergilemek.

İnovasyonun Önündeki En Büyük Engel: Lider

130410_inoooo.hlargeSon zamanlarda inovasyon çok fazla konuşulur oldu. Aslında hayatın en önemli gelişim alanlarından birisi. Bugün gelişmiş ülkelerin çoğu inovasyonları sayesinde bir yere gelmiş ülkeler.

Bazı ülkeler çok rahat inivasyon yaparken neden diğer ülkeler inovasyon konusunda geriden geliyor. Gerçi geriden gelen ülkeler birçok konuda geriden geliyor ama neden özellikle böyle önemli bir şeyin üzerine gitmeyi tercih etmiyor. Bence en önemli konulardan birisi bu. Gelişen ülkelere baktığınızda aslında bizim gibi değiller. Özellikle Power Distance denen konuda bizden öndeler diyebilirim. Power Distance’a güç mesafesi diyebiliriz. Açıklaması da verdiğim linkte mevcut. Kısaca biz Türkler bir yöneticinin karşısında elpençe divan dururken ileri mediyenetlerde bu durum biraz farklı. Yöneticileri ile daha rahat iletişim halindeler. Bu da tabiki inovasyonun önündeki en büyük engelin aslında o birimin yöneticisinde/liderinde olduğunu gösteriyor. Liderle iletişim iyi ise bir yenilik yapmak daha kolay. Ancak lider yeniliklere kapalı, iletişim becerileri zayıf ise inovasyonda zor çıkıyor.

Bizlerin ülke olarak ilerlemesi için önce çok iyi iletişim kurmayı öğrenmemiz gerekiyor. Sonra devlet, şirket destekleri gelebilir. Öncelikle yenilikten korkmadan, en mükemmel ve büyük bir fikrin, yeniliğin çok küçük yaşta bir çocuktan da gelebileceğini özümseyerek çalışanlara yaklaşmak lazım. Eğitimi de unutmamak gerekli.
Görsel kaynak: http://www.ntv.com.tr/j/NTVMSNBC/Components/ArtAndPhoto-Fronts/Sections-StoryLevel/Teknoloji/130410_inoooo.hlarge.jpg (31.12.2014, 11.45)

Şirket Kurmakla Projeye Başlamak Arasındaki Fark

company_projectsÇevremdeki bazı girişimci arkadaşlarımın yaptıkları işle ilgili konuşurken “Bizim projemiz şununla ilgili, projemizde bu fazdayız” dediklerini duyuyorum. Proje mi diye sorduğumda da yaptıkları işin adını söylüyorlar. Aslında kendi şirketlerinde olduklarının farkında değiller.

Projenin tanımı bellidir. Daha doğrusu hangi zaman aralığında başlanacağı, ne zaman biteceği, projeye kimlerin katkı sağlayacağı ve bütçesi o projeye başlamadan önce bellidir. Ancak yaptıkları işe proje diyen arkadaşların bunu demesinin sebebi kurumsal şirketlerde çalışırken yapılan yeni ürün geliştirmelerine, bir sorunu çözmeye yönelik alınan aksiyonlara proje denmesinden kaynaklanıyor.

Şirket kurmak ve büyütmek projeye başlamaktan ve bitirmekten çok farklı bir şeydir. Şirket bir ömür biçilmemişse sunsuza kadar yaşaması için kurulur. Dünyada 1000 yılı aşkın şirketler olduğu düşünülürse aslında bir şirket kurmak sonsuza kadar gidecek bir oluşumdur. Projeler de o şirketin alt bileşenleri olabilir.

Bu yüzden girişimci arkadaşlarıma tavsiyelerim. Şirket kurduysanız şirket kurdum diyin. Şirketimin şu projesi üzerinde çalışıyoruz diyebilirsiniz.
Görsel kaynak: http://www.grandspektra.com.my/pictures/company_projects.jpg (31.12.2014, 11.35)

Girişimci Olmak Kolay mı Zor mu?

inspirational-smll-business-quotes2Bana gelen bazı sorulardan birisi de girişimci olmanın kolay olup olmadığı. Bu soruya nasıl cevap verilebilir diye bazen düşünüyorum. Bir etkinlikte bana bu soruyu soran benden genç bir üniversiteli arkadaşıma en doğru cevabı nasıl verebilirim diye düşünürken aslında bu sorunun tam bir doğru cevabı olmadığının farkına vardım. Çünkü zor ve kolay kavramları bir hayli göreceli kavramlar.

Size zor gelen bir şey bir başkasına kolay gelebilir. Bana 6 kilometre durmadan koşmak kolay gelirken bir başkasına zor gelebilir. Yine aynı şekilde bir matematik problemini çözmek birisi için çok kolayken bir başkası için zor olabilir. Sonuçta girişimciliğin zor mu kolay mı olup olmadığı soruyu sorana bağlı bir durum.

Bu işin en güzel yanı girişimcilik öğrenilebilen bir şey. Yani tecrübelerinizden ders çıkaran biriyseniz bir sonraki girişiminizin bir öncekinden daha kolay geleceğini size söyleyebilirim. Ne kadar çok bu işlerin içinde olursanız, başkalarının tecrübelerini dinlerseniz girişimcilik size o kadar kolay gelmeye başlayacaktır. Bu yüzden sürekli okumalı, dinlemeli ve en önemlisi de denemelisiniz. İşte o zaman hiçbir şeyin size zor gelmeyeceğini anlayacaksınız.
Görsel kaynak: http://cdn3.geckoandfly.com/wp-content/uploads/2014/08/inspirational-smll-business-quotes2.jpg (30.12.2014, 16.28)

Lideri Lider Yapan Yola Çıktığı Ekibidir

leadership_fe

Nasıl lider olunur? Bu soru herkesin sorduğu ama cevabı değişken olan bir sorudur. Kimileri liderlik özelliklerinin doğuştan geldiğine inanır, kimisi de liderlik özelliklerinin sonradan kazanılan bir şey olduğunu söyler. Yine bazı biliminsanları da liderin doğması için şartların uygun ortamda ve zamanda hazır olması gerektiğini söyler. Kısacası nasıl lider olunacağı biraz göreceli bir kavramdır.

Geçmişe baktığımızda tüm liderlerin ortak bir özelliğinin olduğunu söyleyebiliriz. Bu özellik liderlerin etrafına çok yetenekli kişileri toplayabilme özelliğidir. Zaten lideri lider yapan da yola çıktığı ekibidir. İyi bir lider aslında başarının etrafındaki ekibinden geldiğini bilir. Yine iyi bir lider, ekibi için çalışır. Onların gelişmesi için çaba sarf eder, bildiklerini onlara aktarır. Ulaşmak istedikleri o amaç için herkesin önündeki engelleri kaldırır.

Uzun lafın kısası tarih boyunca liderler çıkmıştır, bu liderleri lider yapanlarsa yola beraber çıktıklarıdır.

Sevgiler

Resim: http://www.icmi.com/

İyi Lider Seni Geliştiren Liderdir

Daha önceki yazımda liderin en temel tanımını yapmıştım. Şimdi de iyi liderin diğer bir özelliğinden bahsetmek istiyorum. Bu tanımı hem okuduğum kaynaklardan hem de iş yaşamımda edindiğim tecrübelerime dayanarak yapıyorum. Bu yüzden burada yazdığım yazıyı bir tecrübe paylaşımı olarak özümsemenizi tavsiye ederim.

Liderin bir vizyonu, ulaşmak istediği bir hayali vardır ve o hayale ulaşmak için belirli yollar, stratejiler izler. Elbette liderle yola çıkan her bir ekip üyesi liderin gördüğü  o vizyona kendisini dahil edemeyebilir. Bu yüzden burada en büyük görev liderindir. Ekibinde yer alan her bir üyenin kendi gördüğü vizyona yaklaşması için elinden gelen desteği ekip arkadaşlarına vermeli, belirli aralıklarla onlara küçük eğitim programları uygulamalıdır.

İş hayatına baktığımızda her zaman babacan yöneticilerle çalışma şansına sahip oldum. Üstelik bu kişiler genelde çalıştığım şirketlerin Genel Müdür koltuğunda oturuyordu. Her birisi iş yapış şekillerini bize aktarmaktan öte ekip olma ruhunu öğreten kişilerdi. Göremediğimiz yerleri açıklayan, geçmişte edindiği tecrübeleri bizimle paylaşan yöneticilerdi. Bu yüzden siz de iş hayatında sizi geliştiren liderlerin olmasına dikkat edin.

İş hayatında, sosyal hayatınızda lider olmak istiyorsanız siz de çevrenizdekilere yardımcı olun. Sizi anlamaları için fırsat verin, bir şeyler başarmak istiyorlarsa onlara yardımcı olun. Yardımcı olduğunuz, yol gösterdiğiniz sürece size güvenmelerini sağlarsınız ve işte o zaman lider olmaya ilk adımı atarsınız.

Lider Kime Denir?

Geçmişten günümüze kadar birçok kez liderliğin tanımı yapılmış olsa da aslında her dönemin lideri farklı özelliklere sahiptir. En zor savaşlardan ordusunu büyük başarılarla çıkarmış bir komutanın sahip olduğu liderlik tanımı ile halkını peşinden sürükleyerek bir yere getirmiş liderlerin sahip olduğu özellikler aynı değildir. Bu durumu aslında büyük bir şirketin, çok iyi eğitim almış, geçmişinde büyük başarılara imza atmış bir yöneticiyi şirketin başına getirmesiyle, şirketini yeni kurmuş ve o şirketi büyüterek alanında lider bir konuma getirmiş girişimciye benzetebiliriz. Okumaya devam et

Maymunlar Cehennemi ve Liderlik

Maymunlar Cehennemi filmini izlediyseniz başlarda sevimli mi sevimli baş kahramanlardan Sezar’ın zaman içinde nasıl liderlik özellikleri kazandığını da gözlemlemişsiniz demektir. Tamam belki kendizini filme kaptırdınız ve bu liderlik özelliklerini nasıl kazandığını es geçtiniz. O zaman bu sefer yazıyı dikkatli okuyarak Hollywood senaristlerinin liderliği nasıl işlediğini yakalabilirsiniz.

Filmi izleyenler, maymunların aldığı ilaç sonucu zekalarının geliştiğini ve bunun sonucunda da başkahraman maymun Sezar’ın lider olduğunu söyleyebilir. O zaman ben de liderlik sadece zeka ile olsaydı Einstein’ın ne kadar lider olduğunu sorardım. Yani liderlik yalnızca zeka ile olabilecek bir şey değil. Okumaya devam et