Türkiye Girişimcilik Ekosistemi

EcosystemŞirket kurmak son beş yılda ortaya çıkmış bir şey değil elbette ama son zamanda şirket kuran girişimcilere gösterilen ilgi yeni şirket kurmak isteyen girişimcilere cesaret veriyor. Bu yüzden ben de dijital ekonomi kapsamında Türkiye’deki girişimcilik ekosistemine biraz değinmek istiyorum.

İçinde teknoloji barındıran bir ürünü ya da hizmeti hayata geçirmek istediğinizde size destek verecek bir çok kuruluş var. Aşağıda girişimcilere destek veren bu kuruluşları bulabilirsiniz.

Etohum

Türkiye’de girişimcilere en başından beri destek veren Etohum, benim de içinde yer aldığım bir organizasyon. Yeni şirket kuruyor ya da projenizi hayata geçirmek istiyorsanız gideceğiniz ilk yer burası olmalı. Kurucusu Burak Büyükdemir. Kendisi aynı zamanda internet girişimleri konusunda da üniversitelerde dersler veriyor. Yani aynı zamanda bu işin biliminden uzak biri değil. Ben de kendisine hem saygımdan, hem de eğitmen olarak bizlere yol göstermesinden ötürü Burak Hocam diyorum.

Etohum, Türkiye’de eskiden beri organize ettiği Cafe Toplantıları ile girişimcilik ekosisteminde adından söz ettiren bir oluşum. Aynı zamanda son zamanda aldığı yatırımla da bölge ülkelere açılarak burada yaptığı etkinliklerini çevre ülkelerde de yapıyor. Yine Startup Turkey ve Startup Istanbul‘un arkasında da yine Etohum ekibi var. İnanılmaz bir şekilde gece gündüz demeden girişimcilik ekosistemini büyütmeye, kaliteli hale getirmeye çalışıyorlar.

Etohum’un yaptığı etkinlik ve dönem dönem girişimcilere verdiği bazı eğitimlere ücretsiz  katılabiliyorsunuz. Girişimcilere aynı zamanda ofis ortamı, hukuksal danışmanlık, yatırımcılarla görüşmelere hazırlamak gibi bazı hizmetleri ise ücretli sunabiliyor.

Galata Business Angels

Genel Sekreterliğini Ayşe İnal‘ın yaptığı Galata Business Angels (GBA) Türkiye’de işini hakkıyla yapan ilk ve ender yatırımcı ağı olarak biliniyor. Yatırıma değer bir girişiminiz ya da iş fikriniz varsa size kapıları sonuna kadar açık.

GBA’nın son zamanlarda organize ettiği yatırımcılara nasıl yatırım yapılır tarzındaki eğitimleri de beğenerek takip ediyorum. Sonuçta yatırımcı bilinci yeni yeni oluşan bir ülkede bu işin eğitiminin uzman kişiler tarafından veriliyor olması da oldukça önemli. Yatırımcılar yaptıkları işi doğru ve iyi bilecekler ki başarılı yatırımlarla yeni yatırımcıları ekosisteme dahil edebilelim.

Çevremde koyu Fenerbahçeli olduğu için buraya başvurmayı reddeden arkadaşlarım olsa da adının bir semt ismi olduğunu o arkadaşlara hatırlatır, yatırım arayan genç arkadaşlarıma GBA’nın kapısını çalmalarını tavsiye ederim.

Girişim Fabrikası

Özyeğin Üniversitesi’nin Türkiye’deki genç girişimcilere destek olmak amacı ile kurduğu Girişim Fabrikası bir dönem benim de yararlandığım bir girişim hızlandırma merkezi. İçerisinde barındırdığı kaliteli insanlarla çok güzel imkanlar sunan bu yeri tüm girişimci arkadaşlarıma tavsiye ederim. İçerideki ekibin kolay proje kabul etmediğini, doğru projeyi aramak adına seçici davrandıklarını da söylemem gerekir.

Aslanoba Capital

Sanırım girişimcilik ekosisteminde olup Hasan Aslanoba adını duymayan yoktur. Yeni teknolojilere yaptığı gözükara yatırımlarla başlarda herkesi “bu adam ne yapıyor” diye düşündürse de sonradan anlaşıldı ki aslında yıllardır beklediğimiz doğru yatırımcı tipi.

Türkiye’de sana 15.000 TL vereyim şirketinin %5’ini bana ver diyen yatırımcılardan tutun da %50’den aşağısına yatırım yapmam diyen yatırımcılara örnek olarak Hasan Bey’i göstermek gerekiyor. Bir işin oluru için artık minimum belirli seviyelerden aşağıda yatırım yapmak hem girişimci için hem de yatırımcı için doğru bir şey değil. Hasan Bey’i takip ettiğimiz kadarı ile işin oluru için %50’nin altında hisse talebi ile sektör için güzel örnekler yaratmaya devam ediyor.

Aslanoba Capital, aslında yatırım yapan bir yatırım şirketi konumunda. Ancak yaptığı doğru yatırım stratejileri ile öğretici bir rol üstlendiği için ekosistemin önemli bir parçası olarak görüyorum.

TEB Girişim Evi

Girişimcilik dediğiniz iş aslında finans işidir. İnsanların satın alması için hizmet ve ürünler üretirken karşılığında da para alıyor olmanız günün sonunda bu işin finans gerçeği olduğunu gözler önüne serer. O yüzden bir bankanın girişimcilik ekosistemine bizzat oyuncu olarak girmiş olmasını sektörümüz için çok önemli bir gelişme olarak görüyorum.

TEB girişim evi, girişimcilere ofis ortamından, şirket danışmanlığına, hukuksal danışmanlıktan finansal danışmanlığa kadar birçok alanda destekler sunuyor. Başarılı olan girişimlere de uygun kredi koşulları ile finansman desteği sağlıyor. Kendilerini bu vizyonlarından ötürü buradan tebrik etmek istiyorum.

Bu arada acil olarak güzel bir websiteleri yaptırmaları gerektiğini de ben buradan kendilerine hatırlatayım.

Webrazzi

Arda Kutsal’ın kurucusu olduğu Webrazzi, içinde çok kaliteli yazar ve analistlerin yer aldığı bir teknoloji blogu. Ekosistemin nabzını oradan takip etmek, yeni girişim ve yatırım haberlerini oradan almanız mümkün.

Webrazzi yine ekosistemi geliştirmek için sürekli olarak zirveler düzenliyor. Bu zirveleri yakından takip etmenizi öneririm zira hem ülkemiz hem de bölge ülkeler için çok önemli etkinlikler arasında.

Elbette ekosistem sadece bu yazdıklarımdan ibaret değil. Hepsine zaman içinde yer vermeye çalışacağım. Özellikle devletin bakış açısı ile çıkan yasa ve yönetmelikleri, yatırımcılara gelen yasal zemini ayrı bir yazıda değerlendirmek istiyorum. Girişimci olmak isteyen arkadaşlarım yukarıda yazdığım ekosistem oyunlarını yakından tanısınlar.

 

Görsel kaynak: http://www3.kfupm.edu.sa/EForum2013/dept_web/images/Ecosystem.jpg

Herkesin Öğrenme Düzeyi Aynı Hızda Değildir

Bir gruba verilen eğitimin herkeste aynı etkiyi doğuracağı düşüncesine kapılmayın. İki farklı kişiye vereceğiniz bir nasihatin bu iki kişide etkisinin aynı olacağını düşünmeyin.

Eğitim vereceğiniz kişiyi iyi tanımaya çalışın, görerek mi, dinleyerek mi, deneyerek mi öğreniyor bunu bilin. Öğrenme motivasyonu ne bunu belirleyin. Eğitim alacak kişi hakkında ne kadar bilgi toplayabilirseniz o kadar iyidir. Eğitim düzeyi, yaşadığı, geldiği kültür, çalıştığı alan, arkadaşları kimlerdir bilmekte fayda var. Ondan sonra hangi kanalları, hangi yöntemi kullanacağınızı belirleyin.

“Herkesin Öğrenme Düzeyi Aynı Hızda Değildir” az ve öz. Evet değildir.

 

Girişimcinin Sırt Çantası

niyo_sirt_cantasiBir girişimcinin sırt çantasında neler olmalı?

Bu soruyu zaman zaman kendime sorarım ve içinde yaşadığım dönemde neyin eksikliğini hissetmişsem muhakkak bunun girişimcinin sırt çantasında olması gerektiğini düşünürüm. Genel girişimcilik tecrübelerim internet üzerine olduğu için ben de girişimciliği bu perspektiften değerlendiriyorum.

Mali süreçleri, vergi yapısını iyi bilin.
Bir girişimci olarak şirket kuracaksınız ve her daim şirket süreçlerinin içinde yer alacaksınız. Bu yüzden mali süreçleri, vergi sistemini iyi anlamanız gerekir. Bunun için elbette güvendiğiniz bir mali müşavir ile çalışmanız gerekcektir. O zaman iyi bir mali müşaviri şöyle bir listemize yazalım.

Burada iyi bir mali müşavir dememin sebebi her işte tecrübeli olanın avantajlı olduğunu bilmesidir. Yeni çıkan kanunları takip eden, bunları hemen sizin şirketinize uygulayan biri size avantaj sağlayacaktır. Bunların dışında birleşme ve finansal açıdan gördüğü avantajlı çalışmalarda da işinize yarar.

Hukuksal süreçleri iyi bilin.
Ben hukuksal süreçlerden anlamak için illa bir avukat olmak gerektiğini düşünmüyorum. Elbette bu avukatların her bildiği işi bileceğim anlamına gelmiyor. Bizlerin girişimci olarak hukuksal sorumluluklarımız olduğunu unutmamamız gerekiyor. İyi bir avukatı da listemize ekleyelim.

Bir iş kuruyorsanız iyi bir avukatla ya da hukuk bürosu ile çalışmanızda fayda var. Gerek müşterilerinizi korumak, gerekse şirketinizi korumak için hukuksal süreçler olmazsa olmaz. Zaten devletler, devletlerin sınırları, iş yapış şekilleri her şey kanunlarla, sözleşmelerle belirlenmişken, bu işin yani iş kurmanın büyütme işinin dilinin hukuk olduğunu unutmayın. Bu yüzden yola çıkarken iyi bir avukatla çalışın.

Fikir olmazsa olmazdır.
İş kurarken herkes size sorar, işin ne üstüne diye. Siz bu soruları iş fikriniz ne olarak algılayın. Çünkü sürekli gelişen ve büyüyen bir pazarda fikre sahip olmak hayattaki en değerli şey. İş fikrinizin dünyayı sıfırdan değiştirmesine gerek yok. Başka bir ülkede olan bir fikri ülkenizde uyarlayabilirsiniz. Olan bir işin daha iyisini yapmanın fikrini siz bulmuş olabilirsiniz.

Sadece fikirlerinizi test etmeniz gerektiğini bilin. Bazı fikirler vardır. Siz ona emek harcamadan kendini belli eder. Bu fikirleri yakın çevrenizle konuşarak bulabilirsiniz.

Tecrübe kazanacak kadar HATA yapın.
Hepimiz insanız. Bu doğal olarak bize hata yapma özgürlüğü veriyor 🙂 Elbette aynı hatayı iki kere değil. Hata yapmaktan korkmayın, hata yapmadan tecrübe kazanılması zor. Bu yüzden girişimcinin sahip olacağı tecrübenin mimarı hatadır. Bunu unutmayalım ve tecrübeyi de listemize ekleyelim.

Genelde üniversiteden mezun olur olmaz bir şirket kurmak istiyorum diyen arkadaşlarıma, bu acelen ne, biraz tecrübe kazan diyorum. İş hayatı çok karmaşık değildir ama kendi için kuralları vardır. E-Posta gönderme, hitap şekilleri, işi takip etme hepsi bir süreçtir ve öğrenilemsi gereken şeylerdir. Bu yüzden siz de bir iki yıl bir şirkette tecrübe edinin. Ama dikkat edin, bu şirket çok yoğun çalışan, disiplinli, gelecek vaad eden bir alanda olsun. Benden size tavsiye.

Bütçesini yönetemeyen şirketi yönetemez.
Evet, cebinizdeki paranın ne kadarını neye harcadığınızı iyi bilin. Gerek aile bütesi olsun, gerek bir işletmenin bütçesi olsun çok iyi yönetemezseniz sıkıntı yaşarsınız. Bu yüzden üniversitedeyken bazı finans derslerini almaya bakın. Bazı dersleri öğrenerek bazılarını da yolda tecrübe ederek bir yetkinlik olarak kazanmak sizin elinizde bunu unutmayın.

Bir şirket kuruyorsanız lütfen unutmayın, sahip olduğunuz paradan daha fazlasını harcamamaya özen gösterin.

Ekip olmazsa olmazdır.
Evet girişimci olarak tek tabanca yola devam etmek çok zordur. Bu yüzden her şeyin paylaşılarak büyüyeceğini unutmayın. Siz de iyi ve güzel bir ekip kurarak işe başlayın. Yeni bir şirket kurarken ekibin önemine yer verdiğim “Startup’ı Startup Yapan İnsandır” yazımı okumanızı tavsiye ederim.

Harekete geçme becerisi
Sanırım çantamıza eklememiz gereken önemli becerilerden birisi de bu. Birçok kişi ben de bir şirket kurmak istiyorum, şöyle bir fikrim var ama nasıl başlarım bilmiyorum diye bana geliyor. Aslında onların çoğunda harekete geçme dürtüsü zayıf. Birilerinden bir el, bir destek bekliyorlar. Oysa bir şirket kurmak birilerinin size destek olarak yapabileceğiniz bir şey değil. Baştan aşağı sizin sorumluluğunuzda ve sizin azminize bağlı bir şey.

Şimdilik bunlar yeterli diye düşünüyorum. Zaman içinde bu yazımı revize edebilirim ya da yenisini yazabilirim. Sizin de aklınıza gelen bir soru ya da eklememi istediğiniz bir şey olursa yorumlar bölümüne yazabilirsiniz.

 

Görsel: NIYO marka sırt çantası. Tasarımı Niyazi Erdoğan tarafından yapılmıştır. Kendisi benim emmioğlu olur. Yakından takip etmenizi öneririm.

Tüm Burslar Tek Merkezden Verilmeli (Vakıf Üniversiteleri Dahil)

Devletin verdiği burslardan bahsetmiyorum. Devlet hem parasız eğitim vermeye çalışıyor hem de bazı burslarla öğrenciye aylık bir ödenek ödüyor. Bu bursu verirken de herkes için eşit şartları gözetiyor. Mesela ailenin çalışıp çalışmadığı, kardeşlerden çalışan olup olmadığı, başarı durumu gibi bir çok farklı kriter var. Ancak Vakıf üniversitelerinde durum aynı mı? Üzülerek söylüyorum ki durum aynı değil. Seçme sınavı ile yerleşen öğrenciye verilen burstan bahsetmiyorum. Üniversite içinde vakıf yetkilileri tarafından verilen burslardan bahsediyorum. Özellikle yetenekle öğrenci kabul edilen bölümlerde, vakıf yetkilileri iş istenen milletvekilleri gibi oluyor.

Haksızlıkların önlenmesi için denetimlerin artması, suistimalin önlenmesi için belirli kuralların konması gerekiyor. Şahsi fikrimse vakıf üniversitelerinde verilen üniversite içi bursların da devlet tarafından organize edilmesidir. Farklı fikri, yorumu olan yorumlar kısmını görüşlerini paylaşabilir.